قطعات اتصال و اجزای مرتبط

سیستم سوپرفیکس M یک مجموعه مدولار است و علاوه بر پروفیل M، شامل قطعات اتصال متعددی می‌باشد که در کنار هم عملکرد یک ساپورت کامل را ممکن می‌سازند​. مهم‌ترین اجزای این سیستم عبارت‌اند از:

• بست‌های لوله (تک‌پایه و دوپایه) – برای گرفتن و مهار لوله‌ها از بست‌های مخصوص سوپرفیکس استفاده می‌شود. این بست‌ها از سایز ۱۶ تا ۱۶۰ میلی‌متر (قطر لوله) موجود هستند و دارای روکش لاستیکی از جنس EPDM می‌باشند​. لاستیک EPDM درون بست، باعث کاهش انتقال لرزش و صدا شده و برخلاف لاستیک PVC نرم، با لوله‌های پلیمری (مانند پلی‌پروپیلن فاضلابی) واکنش نشان نداده و سازگار است​. بسته به نیاز، از بست تک‌پایه (برای نصب به دیوار) یا دوپایه (برای گرفتن لوله از دو طرف پروفیل) استفاده می‌شود.

• پیچ متری (راد تمام‌رزوه) و مهره – جهت اتصال بست‌های لوله به پروفیل M از پیچ‌های متری گالوانیزه استفاده می‌گردد. یک سر پیچ متری به بست لوله متصل شده و سر دیگر آن از یکی از سوراخ‌های پروفیل عبور کرده با مهره و واشر محکم می‌شود​. این پیچ‌ها امکان رگلاژ ارتفاعی و فاصله‌ی لوله تا پروفیل را فراهم می‌کنند.

• صفحه‌های نصب (پلیت) و پایه دیواری – برای اتصال پروفیل M به سازه (دیوار، سقف یا کف)، از صفحه‌های نصب افقی/عمودی یا پایه‌های مخصوص استفاده می‌شود​. پایه دیواری قطعه‌ای است که یک سمت آن به دیوار پیچ می‌شود و سمت دیگر، پروفیل M را نگه می‌دارد. در مواردی می‌توان پروفیل M را مستقیماً نیز روی سطح نصب کرد، اما استفاده از این صفحات و پایه‌ها نصب را آسان‌تر و محکم‌تر می‌کند​
• انکر بولت‌ها یا رول‌پلاک و پیچ‌های مخصوص – برای مهار پایه‌ها و پروفیل روی بتن یا دیوار، بسته به جنس سطح، از انکر بولت‌های فلزی یا رول‌پلاک و پیچ‌های مناسب استفاده می‌شود. شرکت سوپرفیکس برای نصب روی دیوار و سقف، پیچ‌های ویژه‌ای را پیشنهاد می‌کند که بدون نیاز به جابجا کردن پروفیل، آن را به سازه متصل می‌کنند​. این ویژگی باعث سرعت عمل در نصب و ایمنی بالاتر می‌شود.

با ترکیب این اجزا، یک سیستم ساپورت کامل شکل می‌گیرد که می‌تواند نقش تکیه‌گاه را برای لوله‌کشی‌ها و سایر المان‌های تأسیساتی ایفا کند​. تمامی اتصالات این سیستم به صورت پیچ و مهره‌ای است و نیاز به عملیات جوشکاری در محل را به حداقل می‌رساند​. هر سه نوع پروفیل (تخت، M و U) و قطعات مربوطه را می‌توان به صورت ترکیبی به کار گرفت تا طرح‌های ساپورت متنوعی متناسب با شرایط پروژه ایجاد شود​. این انعطاف در طراحی باعث شده است با فقط همین سه نوع پروفیل و اتصالات، بتوان بی‌شمار حالت ساپورت را پیاده‌سازی کرد و نیازی به انبوهی از پروفیل‌های آهنی متفرقه نباشد​

مزایای استفاده از پروفیل سوپرفیکس M نسبت به سایر روش‌های اتصال

استفاده از سیستم سوپرفیکس M در مقایسه با روش‌های سنتی (مانند نبشی‌کشی یا ساخت ساپورت با تیرآهن و جوشکاری) مزایای قابل توجهی دارد که هم از دید مهندسی و هم از نظر اجرایی حائز اهمیت‌اند:

• استحکام و تحمل بار بالا: طراحی مهندسی و جنس مقاوم سوپرفیکس M باعث شده تحمل وزن‌های نسبتاً سنگین را داشته باشد و فشارهای وارد بر تاسیسات را به خوبی انتقال دهد​. این پروفیل حتی در شرایط محیطی نامساعد (رطوبت بالا، دمای زیاد و …)، دوام خود را حفظ می‌کند​. هرچند برای بارهای بسیار سنگین همچنان پروفیل U پیشنهاد می‌شود، اما نوع M بخش عمده‌ی نیازهای معمول را پوشش می‌دهد​.
• نصب سریع و آسان: یکی از مزیت‌های کلیدی این سیستم، سهولت در نصب آن است. تمام قطعات به صورت پیچ و مهره‌ای متصل می‌شوند و نیاز به ابزار تخصصی یا ماشین‌آلات سنگین ندارند​. با یک دریل برای سوراخکاری سطح و یک آچار برای بستن پیچ‌ها، می‌توان نصب را انجام داد. وجود سوراخ‌های از پیش‌تعبیه‌شده بر روی پروفیل‌ها موجب می‌شود نیازی به علامت‌گذاری دقیق و سوراخ‌کاری زمان‌بر در محل نباشد​. نصاب می‌تواند پروفیل را روی دیوار پیچ کرده، سپس موقعیت بست‌ها را روی آن تنظیم کند​. حتی رگلاژ (تنظیم موقعیت) پس از نصب نیز امکان‌پذیر است؛ چنان‌که اگر نیاز باشد محل بست کمی جابجا شود یا ارتفاع آن تغییر کند، با شل کردن مهره‌ها و انتخاب سوراخ دیگر یا تغییر طول پیچ متری، این کار به سرعت انجام می‌شود​
• انعطاف‌پذیری و تطبیق‌پذیری بالا: سیستم سوپرفیکس بسیار منعطف طراحی شده است. پروفیل تخت را می‌توان به هر شکل دلخواه خم کرد تا برای ساپورت‌های غیرمعمول نیز کاربرد داشته باشد​. پروفیل‌های M و U را هم می‌توان به روش‌های مختلف (دیوارکوب، سقفی، کنسولی و …) استفاده کرد​. همچنین امکان ترکیب با روش‌های نصب فعلی وجود دارد؛ به طور مثال در بخشی از یک ساپورت می‌توان از نبشی یا جوشکاری هم بهره گرفت و بخش دیگر را به سوپرفیکس متصل کرد. این تطبیق‌پذیری کمک می‌کند محدودیت‌های طراحی و اجرا به حداقل برسد و راه‌حل‌های خلاقانه به‌راحتی پیاده‌سازی شوند​.
• کاهش حجم مصالح و قطعات مورد نیاز: همان‌طور که اشاره شد، سه نوع پروفیل تخت، M و U با ترکیب یکدیگر می‌توانند طیف وسیعی از ساپورت‌ها را شکل دهند​. این به آن معناست که بر خلاف روش‌های قدیمی که برای هر قسمت نیاز به انواع نبشی، قوطی یا پروفیل‌های متنوع بود، اکنون تنها با چند قلم جنس استاندارد می‌توان کار را انجام داد. در نتیجه انبارداری قطعات ساده‌تر شده و مدیریت تهیه مصالح آسان‌تر می‌گردد. ضمن اینکه بسیاری از قطعات سوپرفیکس قابلیت استفاده‌ی مجدد در پروژه‌های دیگر را دارند؛ این سیستم به راحتی باز شده و می‌توان اجزای آن را دوباره در جای دیگر نصب کرد​

• ایمنی بیشتر و کیفیت اجرای بالاتر: اتصالات پیچ و مهره‌ای سوپرفیکس، نسبت به اتصالات جوشی سنتی، ایمنی بیشتری دارند؛ زیرا وابسته به کیفیت جوش در محل نیستند و احتمال خطای انسانی کاهش می‌یابد. به علاوه، به دلیل حذف یا کاهش جوشکاری در ارتفاع، خطرات اجرای کار برای نیروی انسانی کمتر می‌شود​. پروفیل‌های گالوانیزه نیازی به رنگ‌آمیزی در ارتفاع ندارند که این نیز خود یک مزیت ایمنی و صرفه‌جویی زمانی است​. از منظر بهره‌برداری ساختمان، لرزش و صدای منتقل‌شده به سازه به واسطه‌ی لاستیک‌های EPDM درون بست‌ها تا حد زیادی دمپ می‌شود و این به ویژه در ساختمان‌های مسکونی به کاهش نویز و ارتعاش کمک می‌کند​. در مجموع، استفاده از سوپرفیکس M شرایط ایمن‌تری هم برای مجری و هم برای سازه فراهم می‌آورد​

  و کیفیت نهایی کار تمیزتر و حرفه‌ای‌تر خواهد بود.

• صرفه‌ اقتصادی و زمانی: سرعت بالاتر نصب و کاهش نیاز به نیروی کار متخصص (جوشکار حرفه‌ای، نقاش صنعتی و …) موجب کاهش هزینه‌های اجرایی پروژه می‌شود. همچنین به دلیل استاندارد بودن قطعات و حذف دوباره‌کاری‌هایی مثل سوراخکاری یا برشکاری دستی در محل، زمان انجام کار کوتاه‌تر می‌گردد. از سوی دیگر، دوام بالا و مقاومت در برابر خوردگی به این معناست که هزینه‌های نگهداری در درازمدت کمتر خواهد بود، زیرا ساپورت‌ها دیرتر نیاز به تعویض یا تعمیر پیدا می‌کنند.

جدول تحمل بار پروفیل سوپرفیکس M

پروفیل سوپرفیکس M به عنوان ساپورتی با استحکام متوسط، می‌تواند بارهای قابل توجهی را تحمل کند. میزان دقیق تحمل بار به نحوه‌ی نصب، تعداد نقاط مهار و نوع بارگذاری (متمرکز یا گسترده) بستگی دارد. در جدول زیر به طور کلی ظرفیت تحمل بار تقریبی پروفیل‌های سوپرفیکس تخت، M و U مقایسه شده است تا محدوده‌ی توان تحمل این پروفیل مشخص گردد. لطفاً توجه داشته باشید که این اعداد تقریبی بوده و در عمل بسته به شرایط ممکن است تغییر کنند. برای طراحی دقیق سازه‌ی نگهدارنده همواره باید به مشخصات فنی سازنده و استانداردهای طراحی مراجعه کرد.

¹ پروفیل U دارای شکل ناودانی و ضخامت کمتر (حدود ۲ میلی‌متر) اما عمق بیشتر است که به آن این مقاومت بالا را می‌دهد​

همان‌طور که دیده می‌شود، پروفیل M از نظر تحمل بار بالاتر از نوع تخت و پایین‌تر از نوع U قرار می‌گیرد​. در نصب‌های دیواری معمول (با دو نقطه اتصال به دیوار)، قطعه M به راحتی وزن لوله‌های فلزی تا قطر متوسط را تحمل می‌کند. همچنین در حالت کنسولی (نصب یک سر به دیوار و آزاد در انتها) می‌تواند تجهیزات نسبتاً سنگین (مثل یک پمپ کوچک یا شیرآلات صنعتی) را مهار کند. برای بارهای بسیار زیاد یا دهانه‌های بلند، استفاده از پروفیل U توصیه می‌شود که به طور خاص برای تحمل بارهای بزرگ طراحی شده است​.

در مقابل، برای لوله‌ها و کابل‌های سبک، تسمه تخت کفایت می‌کند و انعطاف‌پذیری بیشتری در نصب فراهم می‌آورد. به طور خلاصه، پروفیل M بخش عمده نیازهای تکیه‌گاهی با بار متوسط را تأمین می‌کند و در صورت انتخاب و نصب صحیح، حاشیه اطمینان مناسبی در برابر شکست از خود نشان می‌دهد​.

نکته: ظرفیت‌های فوق بر اساس فرضیات کلی و تجربیات میدانی ارائه شده‌اند. همواره در طراحی ساپورت‌ها باید ضریب اطمینان در نظر گرفته شده و بارهای دینامیکی (مانند لرزه یا ضربه) نیز لحاظ گردند. لذا توصیه می‌شود از مشاور یا کاتالوگ رسمی سازنده جهت اطمینان از ظرفیت باربری در شرایط پروژه خود استفاده کنید.

آموزش مرحله‌به‌مرحله نصب پروفیل سوپرفیکس M

در این بخش، نحوه‌ی نصب یک ساپورت تاسیساتی با استفاده از پروفیل سوپرفیکس M و قطعات مربوطه را به صورت گام‌به‌گام شرح می‌دهیم. رعایت توالی و دقت در انجام این مراحل، نصب صحیح و ایمن سیستم را تضمین می‌کند.

• برنامه‌ریزی و علامت‌گذاری محل نصب:

پیش از هر چیز، موقعیت‌های دقیق نصب پروفیل M روی سازه (دیوار یا سقف) را تعیین کنید. این نقاط معمولاً بر اساس نقشه‌ی مسیر لوله‌ها یا تجهیزات مشخص می‌شوند. فاصله‌ی ساپورت‌ها را طوری در نظر بگیرید که وزن لوله یا تجهیز بین آن‌ها به طور یکنواخت توزیع شود. پس از تعیین محل‌ها، با مداد یا نشان‌گر، نقاط سوراخ‌کاری را علامت بزنید.

• نصب پایه‌ی نگهدارنده پروفیل روی دیوار/سقف:

بسته به نوع پایه یا صفحه نصبی که در اختیار دارید، سوراخ‌های مورد نیاز را در محل‌های علامت‌گذاری شده ایجاد کنید. از مته‌ی مناسب (مثلاً مته ۱۰ یا ۱۲ برای انکر بولت) استفاده نمایید. سپس رول‌پلاک یا انکر بولت‌ها را در سوراخ‌ها قرار داده و پایه‌های دیواری یا صفحه‌ی نصب را محکم به سازه متصل کنید. اطمینان حاصل کنید که پایه‌ها کاملاً تراز و محکم باشند؛ زیرا این پایه‌ها نقاط اتکا برای ساپورت خواهند بود​

• نصب پروفیل M روی پایه‌ها:

اکنون پروفیل سوپرفیکس M را برداشته و روی پایه‌های نصب‌شده قرار دهید. بسته به طراحی پایه، ممکن است پروفیل با پیچ و مهره به پایه متصل شود یا درون شیار آن قرار گیرد و سپس پیچ محکم گردد. همه‌ی نقاط اتصال پروفیل به پایه را به دقت پیچ کنید تا پروفیل ثابت و بدون لقی روی دیوار/سقف مستقر شود. پس از نصب، یک بار تراز و شاقول بودن پروفیل را بازبینی کنید تا در وضعیت صحیح قرار گرفته باشد​

• نصب بست‌های لوله بر روی لوله‌ها:

پیش از اتصال لوله به ساپورت، بست‌های مناسب سایز لوله را در مکان‌های موردنظر روی لوله‌ها ببندید. (اگر لوله‌ها افقی هستند، معمولاً هر لوله بین دو ساپورت آویزان می‌شود و باید حداقل دو بست داشته باشد؛ یکی نزدیک به هر ساپورت.) پیچ و مهره‌ی خود بست‌ها را کمی سفت کنید تا روی لوله محکم شوند ولی امکان جابجایی جزئی برای تنظیم موقعیت داشته باشند. توجه کنید جهت قرارگیری بست‌ها به شکلی باشد که محل اتصال پیچ متری به سمت پروفیل قرار گیرد.

• برش و آماده‌سازی پیچ‌های متری:

با اندازه‌گیری فاصله‌ی بین سوراخ پروفیل تا محل بست بر روی لوله، طول مناسب پیچ متری را تعیین کنید. پیچ‌های متری معمولاً به طول‌های بلند (۱ متر یا ۲ متر) عرضه می‌شوند و نصاب بر اساس نیاز آن را برش می‌دهد​. طول پیچ متری باید به اندازه‌ای باشد که پس از عبور از سوراخ پروفیل و وصل شدن به بست، حداقل دو سه سانتیمتر رزوه برای بستن مهره و واشر در هر دو طرف داشته باشد. با استفاده از دستگاه برش (فرز آهن‌بر یا اره مخصوص)، پیچ متری را به طول دلخواه ببُرید. حتماً پس از برش، لبه‌ی بریده‌شده پیچ را سوهان بزنید تا پلیسه و تیزی نداشته باشد.

• اتصال بست به پروفیل با پیچ متری:

حال یک سر پیچ متری را از قسمت تعبیه‌شده روی بست لوله (مثلاً مهره جوش داده‌شده یا قطعه U شکل بست) عبور دهید و مهره‌ی آن را محکم کنید. سر دیگر پیچ متری را از نزدیک‌ترین سوراخ پروفیل M عبور دهید. انتخاب سوراخ باید طوری باشد که پیچ تقریباً عمودی (برای ساپورت سقفی) یا افقی (برای ساپورت دیواری) قرار گیرد و زاویه نداشته باشد؛ در صورت نیاز می‌توانید بست یا محل سوراخ انتخابی را کمی جابجا کنید تا تطابق بهتری حاصل شود. سپس از طرف پشت پروفیل یک واشر و مهره روی پیچ متری ببندید و آن را تا حدی محکم کنید که مجموعه بست و پیچ متری از پروفیل جدا نشود اما همچنان قابلیت حرکت و تنظیم داشته باشد​

• رگلاژ نهایی و محکم کردن اتصالات:

پس از نصب اولیه‌ی تمام بست‌ها و پیچ‌های متری روی پروفیل، اکنون نوبت به تنظیم دقیق موقعیت لوله‌ها و بست‌ها می‌رسد. با استفاده از تراز، ارتفاع و شیب لوله را چک کنید. همچنین فاصله‌ی لوله از دیوار یا سقف را بررسی کنید که مطابق نقشه و استاندارد باشد. اگر نیاز به تنظیم ارتفاع یا فاصله است، می‌توانید با چرخاندن مهره‌های روی پیچ متری، میزان فرو رفتن پیچ را تغییر دهید یا در صورت لزوم پیچ را به سوراخ دیگری بر روی پروفیل منتقل کنید​. این انعطاف در طراحی سوپرفیکس M وجود دارد که بدون نیاز به باز کردن کامل ساپورت، بتوان موقعیت را اصلاح کرد​. پس از انجام همه تنظیمات، تمامی پیچ و مهره‌ها (مهره‌ی بست لوله، مهره‌ی اتصال به پروفیل و پیچ‌های پایه‌ی دیواری) را یک به یک کاملاً سفت کنید. از آچار مناسب استفاده کرده و مطمئن شوید هیچ مهره‌ای شل نباشد.

• بازرسی و اتمام کار:

در پایان، کل ساپورت نصب‌شده را بازبینی کنید. به صورت چشمی مطمئن شوید پروفیل به درستی به دیوار/سقف مهار شده و تحت بار وزن لوله دچار خمش یا تغییر شکل غیرعادی نشده است. همه مهره‌ها را کنترل کنید. اگر همه چیز محکم و پایدار بود، کار نصب به اتمام رسیده است. اکنون لوله‌ها توسط ساپورت مدولار سوپرفیکس M با اطمینان نگه داشته می‌شوند و سیستم آماده‌ی بهره‌برداری است.

در طی این مراحل، خواهید دید که هیچ جوشکاری یا عملیات پیچیده‌ای نیاز نبود و تمام اتصالات با پیچ و مهره انجام شد​. همچنین به لطف طراحی مناسب پروفیل، نزدیکی لوله به دیوار امکان‌پذیر شد زیرا ارتفاع کم پروفیل M اجازه می‌دهد لوله تقریباً چسبیده به سطح نصب گردد​. این ویژگی برای فضاهای تنگ بسیار کارآمد است و از ایجاد فاصله‌ی زائد بین لوله و دیوار جلوگیری می‌کند. در صورت نیاز به بازکردن یا تغییر دادن چیدمان، می‌توان با بازکردن چند مهره کل سیستم را دمونتاژ و دوباره نصب نمود؛ قطعات سوپرفیکس M جهت استفاده‌ی مجدد نیز طراحی شده‌اند​